Ο ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης που χαρακτηρίζεται από ακραίες και επαναλαμβανόμενες μεταβολές στα επίπεδα της γλυκόζης, που συχνά δεν έχουν προφανή αιτία, είναι επίσης γνωστός ως ασταθής διαβήτης, αν και μερικοί ειδικοί λένε ότι η έννοια του "ασταθούς διαβήτη" δεν έχει βιολογική βάση και δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιείται. Τα αποτελέσματα τέτοιων μεταβολών στα επίπεδα της γλυκόζης μπορεί να είναι ασυνήθιστες και απρόβλεπτες υπεργλυκαιμίες, συχνά συνοδευόμενες από κέτωση και μερικές φορές σοβαρές υπογλυκαιμίες.
Ο ασταθής διαβήτης εμφανίζεται στο 1-2% των διαβητικών. Η αντλία ινσουλίνης συνιστάται σε περιπτώσεις ασταθούς διαβήτη για τη μείωση των υπογλυκαιμικών επεισοδίων και για τον καλύτερο έλεγχο της πρωινής αύξησης της γλυκόζης του αίματος, λόγω του φαινομένου της αυγής. Σε μια μικρή έρευνα, 10 από τους 20 ασθενείς με ασταθή διαβήτη ηλικίας 18-23 που μπορούσε να εντοπιστεί είχαν πεθάνει μέσα σε 22 χρόνια και οι υπόλοιποι, παρόλο που είχαν υψηλά ποσοστά επιπλοκών, δεν ήταν πλέον ασταθείς. Τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια με αυτά μίας προγενέστερης έρευνας από τους ίδιους συγγραφείς που βρήκαν 19% θνησιμότητα σε 26 ασθενείς μετά από 10.5 χρόνια.
Ο ασταθής διαβήτης ορίζεται ως "επεισόδια υπογλυκαιμίας ή υπεργλυκαιμίας, ανεξαρτήτου αιτίας, που συνεχώς διαταράζουν τη ζωή του ασθενούς και μπορεί να έχει πολλές αιτίες, κάποιες από τις οποίες είναι:
Λάθη στην αντιμετώπιση του διαβήτη, που περιλαμβάνουν και την υπερβολική δόση ινσουλίνης
Αλληλεπιδράσεις με άλλα νοσήματα
Ψυχολογικά προβλήματα
Βιολογικοί παράγοντες που παρεμβαίνουν στον τρόπο χρησιμοποίησης της ινσουλίνης από το σώμα
Ένας από αυτούς τους βιολογικούς παράγοντες είναι η παραγωγή αυτοαντισωμάτων ινσουλίνης. Υψηλές ποσότητες αντισωμάτων μπορούν να προκαλέσουν επεισόδια υπεργλυκαιμίας εξουδετερώνοντας την ινσουλίνη και γι' αυτό δημιουργείται αντίσταση στην ινσουλίνη που απαιτεί δόσεις άνω των 200 IU/ημέρα. Ωστόσο, τα αντισώματα μπορεί και να αποτύχουν να ρυθμίσουν την απελευθέρωση της ενέσιμης ινσουλίνης στη ροή του αίματος μετά από υποδόρια ένεση, καταλήγοντας σε επεισόδια υπογλυκαιμίας. Σε μερικές περιπτώσεις, η αλλαγή του τύπου της ινσουλίνης που χορηγείται μπορεί να επιλύσει αυτό το πρόβλημα. Υπάρχει ένας αριθμός αναφορών που δείχνουν ότι τα αυτοαντισώματα ινσουλίνης μπορούν να δράσουν σαν ένας "νεροχύτης" για την ινσουλίνη και να επηρεάσουν το χρόνο κορύφωσης, ημίσειας ζωής, το χώρο κατανομής και τη μεταβολική κάθαρση, αν και στους περισσότερους ασθενείς αυτές οι επιδράσεις είναι μικρές.
