Υπάρχουν τέσσερις ορμόνες, οι οποίες είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν το αποτέλεσμα ενός προγράμματος απώλειας βάρους. Αυτές είναι οι εξής: κορτιζόλη, ινσουλίνη, οι θυροειδικές ορμόνες και οι ορμόνες του φύλου (τεστοστερόνη στους άνδρες και προγεστερόνη στις γυναίκες).
Όταν διατηρούνται σε ισορροπία, επιδρούν με αποτελεσματικότητα στον μεταβολισμό. Ενώ, όταν βρίσκονται εκτός ισορροπίας, μπορούν να αποτρέψουν τον ασκούμενο από το να επιτύχει το αποτέλεσμα που επιθυμεί. Οι ορμόνες θα μπορούσαν πιθανότατα να είναι ένας από τους λόγους που συμβάλλουν στην παύση της συνεχούς βελτίωσης των ασκουμένων. Όσο αυξάνεται η θερμιδική δαπάνη και μειώνεται η θερμιδική πρόσληψη, το αποτέλεσμα θα είναι η μείωση βάρους. Αυτή είναι μία αποδεδειγμένη μέθοδος, που μπορεί να αποτύχει λόγω της εμπλοκής των ορμονών, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν αυτή την διαδικασία.
Κορτιζόλη
Η κορτιζόλη είναι ένα γλυκοκορτικοειδές που παράγεται στα επινεφρίδια ως απόκριση στο στρες. Το σωματικό άγχος (εργασία), το συναισθηματικό άγχος (διαζύγιο), το φυσικό άγχος (άσκηση) ή το περιβαλλοντικό στρες (τοξίνες) είναι όλα μορφές άγχους που προκαλούν το σώμα σας να αυξήσει την παραγωγή κορτιζόλης. Όταν αυξάνονται τα επίπεδα κορτιζόλης, τότε διεγείρεται το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, γνωστό και ως το σύστημα ᾽᾽fight or flight’’. Αυτή η ενεργοποίηση δίνει σήμα στον εγκέφαλο ότι βρίσκεται σε κάποια μορφή επικείμενου κινδύνου.
Αμέσως αυξάνεται ο καρδιακός ρυθμός και απελευθερώνεται γλυκόζη στο αίμα (από το συκώτι). Εάν αυτό συμβεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, θα αρχίσει να επηρεάζει και άλλες ορμόνες με αποτέλεσμα να προκαλέσει προβλήματα στον μεταβολισμό. Μερικά από τα πιο σημαντικά συμπτώματα της αυξημένης κορτιζόλης είναι η αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη, η μειωμένη παραγωγή διεργετικής ορμόνης του θυροειδούς, η παρεμπόδιση της Τ4 σε Τ3 (θυροειδής) και η μείωση της παραγωγής τεστοστερόνης στους άνδρες και αντίστοιχα προγεστερόνης στις γυναίκες.
Η ανεξέλεγκτη, χρόνια αυξημένη κορτιζόλη δημιουργεί συνθήκες στο εσωτερικό περιβάλλον οι οποίες δεν επιτρέπουν την απώλεια βάρους. Πώς μπορεί η άσκηση να βελτιώσει την ισορροπία της κορτιζόλης: Η υψηλής έντασης άσκηση η οποία προϋποθέτει την αυξημένη κορτιζόλη, πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα, μπορεί να προκαλέσει περισσότερο άγχος σε ένα ήδη επιβαρυμένο σύστημα. Εάν πιστεύετε ότι ο ασκούμενός σας μπορεί να βρίσκεται σε κατάσταση χρόνιας ή οξείας, αυξημένης κορτιζόλης, τότε μία προπόνηση χαμηλής έντασης, δεν θα την αυξήσει περαιτέρω. Αντιθέτως, βοηθά το σώμα να ανακάμψει νωρίτερα, μειώνοντας την κορτιζόλη.
Ινσουλίνη
Η ινσουλίνη παράγεται στα κύτταρα του παγκρέατος ως απόκριση της αύξησης των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Σε μικρές δόσεις, λειτουργεί ως αναβολικό, αλλά όταν εκκρίνεται για μεγάλες χρονικές περιόδους, όπως όταν κάποιος εμφανίζει αντίσταση στην ινσουλίνη, τότε ο μεταβολισμός λειτουργεί διαφορετικά. Κατ᾽αρχάς, δεδομένου ότι οι μύες δεν τρέφονται, στέλνουν σήμα στον εγκέφαλο ότι χρειάζεστε τροφή, ειδικά ζάχαρη, αφού αποτελεί τον πιο γρήγορο τρόπο για να παραχθεί ενέργεια.
Στη συνέχεια αυξάνεται συστηματικά η φλεγμονή, η οποία με την σειρά της αυξάνει την κορτιζόλη. Τέλος, όταν τα επίπεδα γλυκόζης αυξηθούν, το σώμα προσπαθεί να ανταπεξέλθει προκειμένου να διατηρήσει την ισορροπία, με αποτέλεσμα να αλλάξει την πηγή καυσίμου, από την καύση λίπους στην καύση υδατανθράκων. Πώς μπορεί η άσκηση να επηρεάσει θετικά την ινσουλίνη: Δεδομένου ότι η ισορροπία της ινσουλίνης και η ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα είναι δύο παράμετροι που συμβαδίζουν, και με βάση ότι η αυξημένη γλυκόζη στο αίμα επιβραδύνει τη χρήση λίπους. Συμπεραίνουμε ότι η διατήρηση ισορροπίας της ινσουλίνης είναι σημαντική για την φυσιολογική λειτουργία του μεταβολισμού. Η προπόνηση υψηλής έντασης έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη.
Ωστόσο, εάν η κορτιζόλη είναι επίσης αυξημένη, τότε η προπόνηση HIIT μπορεί προκαλέσει εξίσου την αύξηση της, επιδεινώνοντας την αντίσταση στην ινσουλίνη. Μία κατάλληλη συχνότητα 1-2 συνεδριών HIIT/ εβδομάδα, σε συνδυασμό με χαμηλότερη ένταση και με δραστηριότητες που βασίζονται στην ανάκτηση, είναι ένας καλός τρόπος για να αρχίσετε να επηρεάζετε θετικά την ευαισθησία στην ινσουλίνη, επιτρέποντας παράλληλα μεγάλες περιόδους ανάκαμψης μεταξύ των προπονήσεων.
Θυρεοειδική
Η θυρεοειδική ορμόνη είναι η κύρια μεταβολική ορμόνη στο σώμα. Παράγεται από τον θυροειδή αδένα, που βρίσκεται στο λαιμό, ως απόκριση στην ορμόνη διέγερσης του θυρεοειδούς που προέρχεται από την υπόφυση. Ωστόσο, η αρχική ορμόνη που παράγεται, η θυροξίνη (Τ4), είναι μεταβολικά ανενεργή. Πρέπει να μετατραπεί σε Τ3 για να επηρεάσει τον μεταβολισμό σας. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η αυξημένη κορτιζόλη μπορεί να αναστείλει αυτή τη μετατροπή. Πολλοί άνθρωποι που έχουν ᾽᾽διαγνωστεί᾽᾽ με υποθυρεοειδισμό έχουν λειτουργικό θυροειδή, αλλά το επίπεδο Τ3 τους είναι χαμηλό λόγω άλλων παραγόντων. Ενώ, πολλοί γιατροί θα συνταγογραφήσουν σύντομα συνθετικά φάρμακα για τον θυρεοειδή, είναι σημαντικό να προσδιορίσουμε τους παράγοντες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αυτά τα μειωμένα επίπεδα.
Πώς μπορεί η άσκηση να βελτιώσει την ισορροπία θυροειδούς: Η ένταση της άσκησης, ειδικά όσον αφορά τη καρδιοαναπνευστική προπόνηση, έχει μία βαθιά επίδραση στις θυρεοειδείς ορμόνες. Μία μελέτη σχετικά με την ένταση της άσκησης και τα επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών, διαπίστωσε ότι σε αναερόβιο κατώφλι (περίπου 70% του MHR), όλες οι θυρεοειδικές ορμόνες βελτιώθηκαν από την αρχική τιμή. Καθώς η ένταση συνέχισε να αυξάνεται, η TSH συνέχισε επίσης να αυξάνεται...
Τεστοστερόνη Προγεστερόνη
Η τεστοστερόνη και η προγεστερόνη είναι δύο κύριες ορμόνες σε άνδρες και γυναίκες, αντίστοιχα. Στους άνδρες, αν μειωθούν τα επίπεδα τεστοστερόνης, προκαλείται απώλεια ενέργειας, και περιορισμένη ικανότητα ανάπτυξης και διατήρησης της μυϊκής μάζας. Στις γυναίκες, η μειωμένη παραγωγή προγεστερόνης προκαλεί ανισορροπία στην αναλογία οιστρογόνου προς προγεστερόνη, με αποτέλεσμα ακανόνιστους κύκλους εμμηνορρυσίας, αυξημένο κίνδυνο για PCOS, προ-εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα και αύξηση της αποθήκευσης λίπους γύρω από τους γοφούς και τους τρικεφάλους.
Κατά ειρωνικό τρόπο, η αυξημένη κορτιζόλη (δηλ. το χρόνιο στρες) μπορεί να μειώσει τόσο την παραγωγή τεστοστερόνης όσο και την προγεστερόνη, μέσω ενός φαινομένου που είναι γνωστό ως «κλοπή της πρεγνενολόνης».!!!
Επιπλέον, υπάρχουν αρκετές αιτίες σχετικά με τα μειωμένα επιἰπεδα ορμονών φύλου, συμπεριλαμβανομένων των παρασιτοκτόνων, των ξένων οιστρογόνων και της ανεπάρκειας των θρεπτικών ουσιών. Η προπόνηση υψηλής έντασης με αντιστάσεις έχει αποδειχθεί ότι παρέχει την πιο ευεργετική επίδραση στην τεστοστερόνη στους άνδρες. Η καρδιοαναπνευστική προπόνηση και η άσκηση με αντιστάσεις σε μέτρια ένταση έχουν δείξει παρόμοια αποτελέσματα στις ορμόνες φύλου στις γυναίκες.!!!!
