Ο Υποκλινικός Υποθυρεοειδισμός ορίζεται ως η κατάσταση κατά την οποία η βασική ορμόνη του θυρεοειδή, η θυροξίνη, είναι εντός φυσιολογικών ορίων , ενώ η TSH, ορμόνη με την οποία ο εγκέφαλος (συγκεκριμένα η υπόφυση), ρυθμίζει την λειτουργία του θυρεοειδή αδένα είναι αυξημένη.
Κάποιοι από τους ασθενείς με Υποκλινικό Υποθυρεοειδισμό έχουν γενικά συμπτώματα όπως κούραση ,αίσθημα αδυναμίας, πεσμένη διάθεση και αρνητικά αισθήματα, βραδυκαρδία (χαμηλός καρδιακός ρυθμός, κάτω από 60 σφυγμούς/λεπτό), υπερευαισθησία στο κρύο, δυσκοιλιότητα, αύξηση βάρους, κατακράτηση υγρών, πόνος στις αρθρώσεις και μυϊκές κράμπες, ξηρό δέρμα, αίσθηση φαγούρας, λεπτά και εύθραυστα νύχια, προβλήματα στον μηνιαίο κύκλο και γυναικεία στειρότητα, μειωμένη εφίδρωση, χαμηλός μυϊκός τόνος (μυϊκή υποτονία), υπερπρολακτιναιμία, γαλακτόρροια, αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα αλλά η πλειοψηφία τους δεν έχει κανένα σύμπτωμα, γι’ αυτό η διάγνωση τίθεται μόνο μετά από εξετάσεις αίματος.
Η συχνότητα του Υποκλινικού Υποθυρεοειδισμού είναι σχετικά μεγάλη, κυμαίνεται από 4 με 15%, ενώ σε περιοχές με έλλειψη ιωδίου έχει υπολογιστεί σε μελέτη να φτάνει το 23,9%. Οι αιτίες του Υποκλινικού Υποθυρεοειδισμού είναι ίδιες με του κλασικού κλινικού Υποθυρεοειδισμού. Οι περισσότεροι ασθενείς έχουν αυτοάνοση φλεγμονή του θυρεοειδή (Hashimoto) με υψηλές συγκεντρώσεις αυτοαντισωμάτων (anti-TPO, anti-TG).
Η σημασία του Υποκλινικού Υποθυρεοειδισμού είναι ότι ενώ ο θυρεοειδής παράγει σε ικανές ποσότητες τις ορμόνες του, για να διατηρήσει αυτήν την παραγωγή επιτείνει την δραστηριότητά του και σταδιακά θα μειωθεί αυτή η παραγωγή και θα μεταπέσει στον κλασικό κλινικό υποθυρεοειδισμό. Ήδη όμως σε αυτήν την κατάσταση, κατά την οποία ο θυρεοειδής δυσκολεύεται αλλά τα καταφέρνει, δημιουργούνται προβλήματα στον οργανισμό και κάποια από αυτά έχουν να κάνουν με την Αναπαραγωγή και την Κύηση.
Η πρώτη διαταραχή που μπορεί να παρατηρηθεί στον Υποκλινικό Υποθυρεοειδισμό είναι δυσλειτουργία στην διαδικασία της ωορρηξίας. Υπάρχει μελέτη που δείχνει ότι μόνο μία στις τρεις γυναίκες με Υποκλινικό Υποθυρεοειδισμό θα μπορέσει να συλλάβει με φυσικό τρόπο! Η θεραπεία με λεβοθυροξίνη βελτιώνει τα ποσοστά αυτόματης σύλληψης στις υπόλοιπες γυναίκες.
Ο έλεγχος για την παρουσία Υποκλινικού Υποθυρεοειδισμού έχει μεγάλη σημασία και για τις γυναίκες με ιστορικό αποβολών. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν αυξημένο κίνδυνο αποβολής σε γυναίκες με Υποκλινικό Υποθυρεοειδισμό καθώς και σε ευθυρεοειδικές γυναίκες με θετικά τα αντισώματα εναντίον του θυρεοειδή (anti-ΤΡΟ). Αναλύσεις μελετών έχουν δείξει ότι οι γυναίκες με θετικά τα αυτοαντισώματα εναντίον του ενζύμου της (θυρεοειδικής υπεροξειδάσης) ΤΡΟ έχουν διπλάσιο ή τριπλάσιο κίνδυνο αποβολής σε σχέση με γυναίκες χωρίς αυτά τα αυτοαντισώματα. Άλλες μελέτες έδειξαν ότι η θεραπεία σε αυτές τις γυναίκες μειώνει τον κίνδυνο αποβολής κατά 52%.
Στην εγκυμοσύνη ο Υποκλινικός Υποθυρεοειδισμός φαίνεται να έχει επίδραση στην νευροψυχολογική ανάπτυξη των εμβρύων. Σε μελέτη σε παιδιά ηλικίας 7 με 9 ετών ο μέσος όρος του δείκτη νοημοσύνης (IQ score) ήταν ελαφρά χαμηλότερος στα παιδιά των οποίων οι μητέρες είχαν υψηλές τιμές TSH κατά την διάρκεια του 2ου τριμήνου σε σχέση με τα παιδιά των οποίων οι μητέρες είχαν φυσιολογικές τιμές TSH. Επίσης, ο Υποκλινικός Υποθυρεοειδισμός φαίνεται να διπλασιάζει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού, γεγονός που μπορεί εν μέρει να δικαιολογήσει τα ευρήματα της προηγούμενης μελέτης.
Πολύ πρόσφατα, τον Ιούνιο του 2014, η Αμερικανική Εταιρεία Θυρεοειδούς εξέδωσε μία οδηγία κατά την οποία οι έγκυες και οι θηλάζουσες γυναίκες οφείλουν να λαμβάνουν συμπλήρωμα διατροφής που να περιέχει ιώδιο. Το ιώδιο είναι απαραίτητο για τον σχηματισμό των ορμονών του θυρεοειδή. Η έλλειψη του είναι μία ακόμα αιτία Υποκλινικού Υποθυρεοειδισμού που μπορεί να επηρεάσει την φυσιολογική εγκεφαλική ανάπτυξη αλλά και να αυξήσει την ευπάθεια σε περιβαλλοντικούς ρυπαντές όπως τα νιτρώδη και τα θειοκυάνια που δημιουργούνται και από το κάπνισμα!
Μόλις πριν από 25 περίπου χρόνια άρχισε να αναφέρεται η συσχέτιση μεταξύ ενός υψηλού τίτλου αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων και αυξημένης πιθανότητας αποβολών στην κύηση.
Σύμφωνα με στοιχεία του American Thyroid Association, το 10 – 20% των γυναικών που βρίσκονται στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης είναι θετικές για αντιθυρεοειδικά αντισώματα ενώ είναι ευθυρεοειδικές. Ευθυρεοειδικές σημαίνει ότι δεν έχουν –ακόμη- επηρρεαστεί οι εργαστηριακές τιμές και κυρίως η TSH, με αποτέλεσμα η αυτοάνοση νόσος να εξελίσσεται ύπουλα. Σε ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των γυναικών η TSH θα παρουσιαστεί αυξημένη το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, γεγονός που αν περάσει απαρατήρητο, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την πρόοδο της κύησης.
Ο υποθυρεοειδισμός της μέλλουσας μαμάς και κατά συνέπεια του εμβρύου μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση ανάπτυξης, πρόωρο τοκετό καθώς και σε φαινόμενα προεκλαμψίας.
Ερευνητές παρουσίασαν το 2011 τα αποτελέσματα μίας μετα -ανάλυσης 31 ερευνών, στις οποίες εξετάστηκαν συνολικά 12.126 γυναίκες:Η παρουσία των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων αυξάνει τον κίνδυνο αποβολών κατά 290% και μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να αποτελέσει αίτιο πρόωρου τοκετού.
Είναι λοιπόν έκδηλο ότι εξετάζοντας μόνο την TSH παραβλέπεται ο κίνδυνος για τη ζωή του εμβρύου!
Στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης οι απαραίτητες για την ανάπτυξη είχε θυρεοειδικές ορμόνες παρέχονται στο έμβρυο μόνο από τη μητέρα, μέσω του πλακούντα, γι αυτό και ειδικά στην αρχή της εγκυμοσύνης υπάρχει αυξημένη ανάγκη σε θυρεοειδικές ορμόνες, η οποία σε υγιείς εγκύους μπορεί φυσιολογικά να καλυφθεί από τον υγιή αδένα.
Στις γυναίκες με Θυρεοειδίτιδα Hashimoto αυτό δε καθίσταται δυνατό. Θα πρέπει λοιπόν να συζητείται με το γιατρό μία αύξηση της δόσης στην αρχή της κύησης, αν γίνεται ακόμα και πριν τη σύλληψη και να ακολουθεί προσαρμογή της δόσης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες. Απαραίτητο είναι εκτός από την TSH να προσδιορίζονται σε κάθε έλεγχο και οι τιμές των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα.
Στις γυναίκες με Θυρεοειδίτιδα Hashimoto που δε λαμβάνουν ακόμα ορμονική θεραπεία –δηλαδή με θετικά αντισώματα, καλά εργαστηριακά και χωρίς κλινικά συμπτώματα- πρέπει να γίνεται τακτικός εργαστηριακός έλεγχος για την έγκαιρη διάγνωση ανάπτυξης υποθυρεοειδισμού στη διάρκεια της κύησης, στην αρχή τουλάχιστον κάθε 4 εβδομάδες.
Και κάτι τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό:
Εξαιτίας της δράσης της χοριακής γοναδοτροπίνης στους υποδοχείς της TSH μπορεί στα εργαστηριακά να παρουσιάζεται „τεχνητά“ η TSH στην αρχή της κύησης στα κατώτερα επίπεδα, μερικές φορές και μη ανιχνεύσιμη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα πρέπει να μειωθεί η δόση της θυροξίνης.
Το γεγονός αυτό αποτελεί ένα παραπάνω επιχείρημα για τον προσδιορισμό των fT4 και fT3.
Έτσι:
Ξέρεις ήδη ότι έχεις Θυρεοειδίτιδα Hashimoto? Είσαι ενημερωμένη για τους πιθανούς κινδύνους στην εγκυμοσύνη;
Είσαι έγκυος ή σκέφτεσαι να μείνεις έγκυος; Κι αν ναι, εξετάστηκες για αντιθυρεοειδικά αντισώματα;
Αν ακόμη όχι, μην το αμελείς άλλο!!
